با نزدیک شدن به ایام انتخابات یکی از نهادهایی که بیش از همه مورد توجه جامعه واقع میشود، شورای نگهبان است. شورای نگهبان از ابتدای فرایند ثبت نامها تا پایان اخذ رای و تایید رای ماخوذ شده از صدندوقها اثری موثر دارد. به همین دلیل مورد توجه احزاب و گروهها و گرایشات مختلف سیاسی است. شاید آنچه از شورای نگهبان بیشتر مورد توجه واقع شود همان تایید صلاحیتهای افرادی است که در ایام انتخابات ثبت نام به عمل میآورند، این درحالی است که شورای نگهبان علاوه بر تایید صلاحیتهای نامزدهای انتخابات، وظیفهی حفظ و صیانت از آرای مردم و همچنین جلوگیری از تخلفات را هم برعهده دارد و به همین دلیل است که مقام معظم رهبری در چند سال گذشته کلید واژهی «حق الناس» تاکید میفرمایند.
از جمله تاکیدات و سفارشات مقام معظم رهبری در دیدار اقشار مختلف مردم در شهریور94 حفظ حقوق مردم و رای آنها در توسط شورای نگهبان است.
1ـ یکی از بزرگترین برکات وجود شورای نگهبان همین است که مراقبند؛ مراقب خطا و اشتباهند و اجازه نمیدهند تخلّفی انجام بگیرد.
2ـ رأی مردم هم به معنای واقعی کلمه حقّالنّاس است؛ حقّالنّاس است. وقتی میآید برادر و خواهر ایرانی در انتخابات شرکت میکند و رأی در صندوق میاندازد، رعایت این حقّ او واجب شرعی است، واجب اسلامی است؛ در این امانت او نباید خیانت کرد؛ واقعاً حقّالنّاس است.
3ـ رأی مردم حقّالنّاس است. ما بیخود این اعتمادی را که مردم به نظام دارند، با حرفهای بیمنطق مخدوش نکنیم. گاهی به وزارت کشور ایراد میگیرند، گاهی به شورای نگهبان ایراد میگیرند.
4ـ شورای نگهبان، چشم بینای نظام برای انتخابات است؛... مراقبند، ببینند آن کسی که وارد میدان انتخابات میشود، نامزد انتخابات میشود، آیا صلاحیّت دارد یا نه؛ و باید احراز کنند صلاحیّت را؛ اگر دیدند که کوتاهی شده است و آدمی که صلاحیّت ندارد وارد شده، جلویش را میگیرند؛ این حقّ آنها است، حقّ قانونی آنها است، حقّ عقلی و منطقی آنها است.
5ـ بخشی از این حقّالنّاس، همین حقّ رأی شورای نگهبان است؛ همین حقّ نظارت استصوابی و مؤثّر شورای نگهبان است؛ این جزو حقالنّاس است، این را باید رعایت کرد، این را باید حفظ کرد.
در این چند نکته مقام معظم رهبری وظیفهی شورای نگهبان نسبت به حق مردم در انتخابات را مورد تاکید قرار میدهند و اینکه شورای نگهبان باید به حق الناس بودن رای مردم و صلاحیتها و عدم صلاحیتهایی را که بیان میکنند، توجه داشته باشند، اما در نکتهی پایانی ایشان ازطرفی حقی از شورای نگهبان به عهدهی مردم و نامزدها را بیان میدارند و آن اینکه مردم نیز باید حق نظارت استصوابی شورای نگهبان را ملتزم باشند و عدم پذیرش قواعد و قوانین انتخابات از سوی افراد و مخصوصا داوطلبان خود نوعی پایمال کردن حق الناس است.
بر این اساس اولا رعایت حق الناس دوطرفه است نه فقط شورای نگهبان باید حق مردم را در رایگیریها رعایت کند مردم و نامزدها نیز باید به این حق شورای نگهبان احترام بگذارند.
ثانیا عدهای می گویند که شورای نگهبان افراد مورد نظر خود را در انتخابات مختلف تایید میکند یا شورای نگهبان اجازهی رقابت را به همهی افراد نمیدهد که این سخن درستی نیست و تنوع افراد انتخاب شده در دوره های مختلف انتخابات (مجلس شورای اسلامی، ریاست جمهوری و...) خط بطلانی بر این نظر است و این درحالی است که مسئولین شورای نگهبان، کسانی که ردصلاحیت شده یا عدم احراز برای آنها ثابت میشود، ادلهی مطروحه را برای آنها ارسال و حتی جای برای شکایت و تجدید نظر می گذارند.
اما نکتهی پایانی:
همهی افراد سربلندی و سرافرازی نظام برای آنها مهم است و برای به دست آوردن این نظام خونهای بسیاری ریخته شد، حال سؤال اینجاست که برای پاسداری از این نظام سیاسی باید چه کاری انجام دهیم؟
باید از ورود افراد ناشایست جلوگیری کنیم. ابزار این کار یک نظارت جامع و مؤثر است و تعبیر «نظارت استصوابی» برای همین موضوع به کار میرود. بنابراین نظارت استصوابی همان رعایت حق الناس است. مردم به این شورای نگهبان اعتماد کردهاند و به آن ها می گویند شما باید مراقب ارکانی باشید که ما به آن ها شکل دادیم تا منحرف نشوند و افراد ناصالح نتوانند در این ارکان ورود پیدا کنند.
افزودن دیدگاه جدید