اهداف و ارزشهايی كه انقلاب اسلامی به منظور تحقق آن به وقوع پيوست چيست؟
اهداف و ارزشهايی كه انقلاب اسلامی به منظور تحقق آن به وقوع پيوست چيست؟
سوال
اهداف و ارزشهايي كه انقلاب اسلامي به منظور تحقق آن به وقوع پيوست چيست؟ و نسل امروز چگونه مي توانند با ارزشهاي آن دوره آشنا شوند و به حفظ آن ارزشها بپردازند؟
پاسخ
پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، حادثه مهم و حيرتانگيزي براي جهان بود، كه ميتوانست در رابطه با مسايل سياسي جهان و منطقه، ايفاگر نقش تعيين كننده، و تحولات غيرقابل پيشبيني باشد. اين حادثه بزرگ، از يك سو معادلات سياسي استكبار را در ادامه سياست سلطه و تقسيم استعماري جهان بهم زد؛ و از سوي ديگر در يكي از استوارترين رژيمهاي وابسته كه از حمايت قدرتهاي بزرگ برخوردار بود، تحولي سياسي ـ مردمي و عظيم بوجود آورد.
مهمتر از اين دو، روند انقلاب اسلامي با آگاهيهاي عميقي كه در ميان ملتهاي مسلمان جهان به ويژه در كشورهاي اسلامي بوجود آورد، زمينه تحولات سياسي ريشهدار و بينشها و گرايشها و حركتها و سازماندهيهاي سياسي چشمگيري را فراهم آورد.
برخي ازاهداف وارزشهايي كه باعث خيزش عمومي مردم به رهبري روحانيّت در ايران شد عبارتند از:
1. احياء تفكر ديني و نشانههاي محو شده راه خدا، همان اصول واقعي اسلام است که در اثر دور بودن منابع فكري و علمي ما در قبل از انقلاب از منابع اصيل اسلامي بدعتها و انحرافات اعتقادي رواج يافت از اين رو، از مهمترين اهداف انقلاب بازگشت به اسلام راستين و اصلاح اعتقادات مردم است.[1]
2. در اثر عدم حاكميت اسلام در نظام حكومتي قبل از انقلاب، ساختار حكومتي، سازمانها، نهادها و همه ارگانهاي مهم دولتي بر اساس قوانين غير اسلامي اداره ميشد، لذا يكي از مهمترين اهداف انقلاب اسلامي حاكميت ارزشهاي اسلامي و به پاي داشتن مقررات و احكام تسهيل شده الهي حاكم بر زندگي فردي و اجتماعي مردم است به نحوي كه نظامات حقوقي و مدني در سطح خرد و كلان منشعب از اسلام بشود.[2]
3. در اثر بيكفايتي مسئولين و وابستگي نهادهاي تصميم گيرنده در نظام شاهنشاهي، بخشهاي مهم اقتصادي اعم از توليد و توزيع دچار اختلال شده و كشور به واقع ثروتمند ايران جزء فقيرترين كشورهاي جهان بودو سرمايههاي مردم به دست استعمارگران چپاول ميشد. يكي از مهمترين اهداف انقلاب ايجاد يك ساختار درست اقتصادي در جهت توليد در سطح بالا و توزيع عادلانه ثروت بين مردم بوده است.[3]
4. عامل اصلي تمام آنچه گفته شد، علاوه بر ضعف هاي داخلي حضور استكبار و استعمار با هدف چپاول منابع سرشار كشور بوده است، از اينرو از مهمترين اهداف انقلاب اسلامي كوتاه كردن دست مستكبران ظالم از مملكت و رهايي مردم از يوق چپاولگران استعمار بوده است.[4] لذا اهداف انقلاب در يك نماي كلي در كلام رهبر كبير انقلاب امام خميني (ره) اين چنين آمده است: «اساس كار جمهوري اسلامي تأمين استقلال مملكت و آزادي ملتها و مبارزه با فساد و فحشا و تنظيم و تدوين قوانين است كه در همه زمينههاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي، و فرهنگي به معيارهاي اسلامي، اصلاحات لازم را به عمل آورد كه اين اصلاحات با مشاركت كامل مردم (جمهوريت) خواهد بود و اهدافش قبل از هر چيز از بين بردن فقر و اصلاح شرايط زندگي براي اكثريت قاطع مردم است كه از همه جهت مورد ظلم واقع شدهاند.»[5] مقام معظم رهبري نيز در مورد اهداف و ويژگي هاي انقلاب اسلامي فرموده اند: انقلاب بزرگ ما خصوصياتي مخصوص به خود داشت، اين خصوصيات اولين بار در يك انقلاب مشاهده مي شد، تكيه بر اسلام، هدف گيري ايجاد حكومت اسلامي، تجديد نظر در مفاهيم سياسي عالم، مثل آزادي و استقلال و عدالت اجتماعي و چيزهاي ديگر و حركت به سمت دنيا و جامعه اي كه بر پايه ارزشهاي اسلامي بنا شده باشد.[6] همان طور كه ملاحظه ميفرماييد شعارهاي مردم كه بارزترين آن استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي، ميباشد در كلام معمار انقلاب و مقام معظم رهبري نهفته است.
حال اين اهداف واين ارزشهاي مقدس انقلاب كه حاصل خونهاي شهيدان و فداكاريهاي جانبازان و اسراي ما در طول چند دهه گذشته بوده است ،چگونه به نسلهاي بعدي انتقال پيدا ميكند؟ به نظر ميرسد براي انتقال ارزشهاي ياد شده. راهها و شيوههاي متفاوتي قابل اجرا است كه به بعضي از آنها به اختصار اشاره مي كنيم:
1. انتقال سينه به سينه (شفاهي). 2. انتقال از طريق آثار مكتوب؛ 3. از طريق رسانهها، 4. تقويت تشكلهاي سنتي، 5. پايگاههاي بسيج، 6. احزاب و گروههاي مذهبي، 7. از طريق مسايل هنري (نظير عكاسي، نقاشي، بازيگري و...)، 8. شناخت روحيات جوانان و انتقال ارزشها از طريق راههاي درست، 9. به روز كردن مبلغين ديني، 10.حل مشکلات اقتصادي جهت زمينه سازي براي گسترش ارزشهاي و...
1. انتقال سينه به سينه يا همان خانواده:خانواده نقش تعيين كنندهاي در جامعه پذيري و انتقال ارزشها داراست. جامعهشناسان نيز خانواده را به عنوان تنها باقيمانده ثبات اجتماعي به حساب ميآورند كه براي ثبات و انتقال ارزشها نقش اساسي ايفا ميكند.[7]
2. از طريق آثار مكتوب (كتابها، مجلات، روزنامههاو...):
كه هر كدام در حوزه خود نقش مهمي را ايفا ميكنند، براي مثال كتاب براي انتقال ارزش، نقش بسيار مهمي را دارد، كتابها در دو حوزه قابل طرح هستند. يكي كتابهايي كه معين و معرف مكتب اسلام و ابعاد آن به زبان روزهستند ، مانند كتابهاي شهيد مطهري، كه به فرموده امام خميني (ره) تمام كتابهاي ايشان بدون استثناء خوب هستند،و كتابهاي علامه طباطبايي و آيت الله مصباح و... و ديگري كتابهايي كه بطورمستقيم بيانگر مسايل و هدفهاي انقلاب ميباشند، يا در مورد تاريخ انقلاب نوشته شده اند براي نمونه مثل كتاب بررسي تحليل نهضت امام خميني (ره) [8] و انقلاب اسلامي و ريشه هاي آن و... [9]
3. انتقال ارزشها از طريق رسانههاي جمعي :راديو، تلويزيون، اينترنت و... بايد ارزش هاي نسل اول انقلاب را براي نسلهاي جديد باز توليد كنند. از واقعيتها پرده بردارند، اسلام ناب را به جوانان انتقال دهند، چشم بينا و همهنگر جامعه باشند و فرايند نظارت نخبگان جامعه را سامان دهند.
4. تقويت تشكلهاي مذهبي: هيئات مذهبي ومنبر با همان شيوههاي سنتي نقش بسيار مهمي در انتقال ارزشها دارند. همانطور كه مقام معظم رهبري فرمودند: «امروز تبليغ دين با شيوههاي معمول و سنتي، هيئات مذهبي، همان اعتبار و تأثيري را دارد كه چهل، پنجاه سال پيش داشت. هيچ كس گمان نكند كه اهميت منبر، مسئله گويي و جلسات گوناگون روحانيون، امروز كمتر از ديروز است، نه بنده با وسايل ارتباطات جمعي آشنا هستم، تلويزيون و بقيه چيزها را ميشناسم و تأثيرات آنها را ميدانم؛ اما معتقدم جلسهاي كه يك روحاني بنشيند و عدهاي روبهروي او قرار گيرند و او با آنها حرف بزند، همچنان جايش در كل تبليغات مدرن امروزي خالي است؛ ما اين را نداريم؛ اين بارسانههاي جمعي نيز امكانپذير نيست.»[10]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. مطهري، مرتضي، پيرامون انقلاب اسلامي، تهران، چاپ اول، انتشارات صدرا، 1368.
2. رفيع پور، فرامرز، كندوكاوها و پنداشتها.
3. آسيبشناسي تربيت ديني جوانان، سلسله نشستهاي كانون گفتمان ديني، شمارة 22.
4. نقش رسانهها در تربيت ديني جوانان، سلسله نشستهاي كانون گفتمان ديني، شمارة 31.
5. ذوعلم، علي، انقلاب و ارزشها، چاپ اول، پژوهشكده فرهنگ و انديشه اسلامي.
پي نوشت ها:
[1] . برگرفته از: ماهيت و اهداف انقلاب اسلامي، شهيد مرتضي مطهري جمهوري اسلامي، 6،7،8/11/81.
[2] . همان.
[3] . همان.
[4] . همان.
[5] . صحيفة نور، مصاحبه با تلويزيون سراسري ايتاليا، امام خميني ، ج 4، 11/9/57.
[6]. حديث ولايت، ج4، ص278.
[7] . اعزاري، شهلاء ، جامعهشناسي خانواده، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، چاپ دوم.
[8] . روحاني، سيد حميد، بررسي و تحليلي از نهضت امام خميني دو جلد، انتشارات راه امام، چاپ يازدهم.
[9] . عميد زنجاني، عباسعلي، انقلاب اسلامي و ريشه هاي آن، تهران، كتاب طوبي، 1376.
[10] . متن كامل سخنان مقام معظم رهبري در جمع روحانيون استان گيلان 11 الي 16 ارديبهشت ماه 1380 (فيض حضور ولايت)، ص 33، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي ، چاپ اول.
منبع:
موضوع:
تولیدی:
بازنشر
- بازدید: ۱
افزودن دیدگاه جدید