دیپلماسی اخم یا لبخند!!

دیپلماسی اخم یا لبخند !!

اگر بخواهیم عملکرد رئیس جمهور در سازمان ملل و نشست نیویورک را در یک جمع بندی مورد تحلیل قرار دهیم می توانیم بگوییم که یک بعد آن مربوط به سخنرانی جناب آقای روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل و زاویه دیگر آن برخوردها و دیدارهای انجام شده در حاشیه اجلاس بود. همانطور که در نوشتاری تحت عنوان " گفته ها و ناگفته های روحانی " نگاشتم با توجه به مسائل بیان شده در سخنرانی جلسه مجمع عمومی سازمان ملل توسط آقای روحانی و ترتیب بیان آنها و موضوعات مطرح شده، نشان از هوشمندی ایشان و بکارگیری نظرات تیم کارشناسی سیاسی در ارائه چنین مطالب منسجمی است که هم در دل خود پاسخ های مناسبی جای داده بود و هم به موقع انتقاد داشت و در جای خود به ارائه پیشنهاد می پرداخت.

اما بعد دیگر شرکت آقای روحانی در این اجلاس مربوط به دیدارهای ایشان با مقامات کشورهای اروپایی بود ، خنده های خارج از عرف ایشان به ناخود آگاه یاد آور آیه ای از قرآن کریم بود «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ » البته عمل بر اساس مفهومی متضاد نسبت به این آیه قرآن ، چرا که مفهوم آیه چنین است « محمد [ص] پيامبر خداست و كسانى كه با اويند بر كافران سختگير [و] با همديگر مهربانند» ولی رئیس جمهور کشورمان برداشتی متفاوت از این آیه دارد چرا که رفتارش در برخورد با مسئولین و مردم کشورش در طی 6 سال ریاستش بیشتر مبتنی بر دیپلماسی اخم بوده است ولی در برخورد با مقامات غربی، خنده های خارج از عرف ایشان واژگانی جدید در دیپلماسی تحت عنوان دیپلماسی قهقهه را به ادبیات سیاسی اضافه کرد. 
اما پس از این ماجرا تحلیل های متفاوتی از این رفتار در فضای رسانه ای مطرح شد که عده ای از آن تعبیر به دیپلماسی لبخند کردند و هم چنینی کسانی این عمل رئیس جمهور را به مثابه ریش خندی در مقابل ادبیات شکست خورده جانسون در قبال ایران تعبیر کردند و عده ای نیز پرداختن به این امر را نگاهی تقلیل گرایانه به دیپلماسی و سیاست پنداشتند و برخی نیز به انکار وجود عناوینی چون عرف دیپلماتیک در ادبیات سیاسی پرداختند ، اما نه می شود لبخند را با قهقهه یکی دانست و از آن تعبیر به دیپلماسی لبخند کرد و نه می توان این رفتار رئیس جمهور را به منزله ریش خندی به ادبیات جانسون در نظر گرفت چرا که این رفتار رئیس جمهور در چند جا تکرار شد و فقط محدود به دیدار با جانسون نبود بلکه در دیدار با جانسون و مکرون نیز شاهد استفاده ایشان از نوع خاصی از دیپلماسی خنده توسط رئیس جمهور بودیم و اما پرسشی که مطرح می شود این است که در جمع روسای جمهور حاضر و نمایندگان عالی دولت_ملت ها در نشست عمومی مجمع سازمان ملل،آیا شاهد استفاده از شکل خاص دیپلماسی لبخند که توسط رئیس جمهورمان بکار گرفته شد، توسط سایر نمایندگان دولت ها نیز بودیم!!؟ همانطور که در تعریف واژه عرف در فرهنگ دهخدا میخوانیم عرف به معنای « آنچه که در میان مردم معمول و متداول است» می باشد. حال این پرسش مطرح می شود که چنین تعریفی و رفتاری مبتنی بر دیپلماسی خنده در چنین فضایی امری متداول و معمول محسوب می شود؟!! آنچه که در فن دیپلماسی تحت عنوان زبان بدن یا Body Language از آن یاد می شود و در رابطه با آن مقالات زیادی نوشته شده است شامل حرکات بدن ، نوع نگاه ، میمیک صورت و ... می شود . بنابر نظر محققان کلمات در مذاکرات فقط هفت درصد پیام را منتقل می کنند، ۳۸ درصد را آهنگ صدا و ۵۵ درصد را زبان بدن به نمایش درمی آورد، حال با توجه به اهمیت ذکر شده برای زبان بدن و مقالات نگاشته شده در این زمینه چگونه می توان به انکار این مسئله در عرف دیپلماتیک پرداخت یا پرداختن به آن را نگاهی تقلیل گرایانه به سیاست دانست. با توجه به اهمیت بالای زبان بدن و لزوم دقت در انتخاب این زبان آیا نباید مسئولین کشورمان در این مورد حرفه ای تر عمل کنند؟! به جای توجیه اشتباهات باید آن را به نقد کشید و در صدد اصلاح آن بر آمد.
 در جامعه ای که در آن تنها به تعریف و تمجید از مسئولین پرداخته شود و نقدی بر آن وارد نشود هیچ گاه نمیتوان شاهد رشد و بالندگی چنین جامعه ای بود.