سوءنیت اردوغان؛ بدبینی یا واقعی؟

رئیس‌جمهور ترکیه به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی و سرزمینی ایران، کاملاً احترام می‌گذارد و نسبت به حساسیت‌ها درباره‌ی شعر قرائت‌شده، مطلع نبود و آن را صرفاً در ارتباط لاچین و قره‌باغ می دانست و به همین دلیل، آن را در مراسم باکو خوانده است![1]
این عبارات که برای توجیه «غلط‌ِ زیادیِ اردوغان» از سوی وزیر خارجه‌ی این کشور بیان شد، بعد از آن بود که ایران یکپارچه و متحد، نهیب هولناکی بر سر «رجب» کشید تا او را نسبت به این گزافه‌گویی و گستاخی، وادار به این اعتراف کند که نفهمیده چه می‌گوید! همین جا باید از فرصت، استفاده کرد و به غیرت ایرانیان، آفرین گفت و این نکته را یادآور شد که وحدت و اتحاد، می‌تواند به عنوان رمز پیروزی و برتری، در همه‌ی عرصه‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.
اما سوال جدی این نوشتار این است که آیا واقعاً اردوغان به اشتباه، نسبت به چنین اقدامی، مبادرت ورزید و به معنای شعری که خواند، آگاهی نداشت؟! پاسخ به این سوال، وقتی پیچیده و دشوار می‌شود که نگاهی به سابقه‌ی اقدامات اردوغان در عرصه‌های مهم سیاسی مثل جنگ سوریه، شمال آفریقا، همدستی با اسرائیل و جنگ قره‌باغ بیندازیم!
در جنگ سوریه، کمک‌های عیان و فراوان ترکیه به گروهک وحشی داعش را شاهد بودیم که موجب تقویت این گروهک و کشتار و آسیب بسیاری از مردم بیگناه شد و خسارت‌ها و تخریب‌های بسیار زیادی، بر جای گذاشت. حتی در تابستان سال جاری که ارتش سوریه برای پاکسازی بقایای به جای مانده از تروریست‌ها در شمال غرب سوریه، آماده میشد، دولت اردوغان، سعی کرد با ایجاد اختلال در این موضوع، به اشغال مناطق موردنظر، استمرار بخشد تا ضمن جلوگیری از تسلط حکومت سوریه بر این مناطق، حضور خود را تضمین نماید![2] دولت اردوغان اگرچه ادعای راهبرد «تنش صفر با همسایگان» را به عنوان یک اصل استراتژیک، دنبال می‌کرد اما خیزش‌های مردمی در برخی کشورهای عربی، سبب شد تا به طمع بیفتد و برای رسیدن به منافع نامشروع، این راهبرد را فراموش کند که اقدامات خصمانه علیه سوریه را می‌توان در همین جهت، ارزیابی کرد.
در جنگ اخیر قره‌باغ نیز شاهد اقدامات مشکوکی از سوی ترکیه بودیم که حکایت از نقشه‌های شوم اردوغان و دخالت هدفمند او در نزاع بین آذربایجان و ارمنستان دارد. گسیل صدها نفر از عناصر گروهک‌های تروریستی تحت فرمان ترکیه در سوریه و لیبی برای حمایت از باکو و برنامه‌ریزی برای استقرار نیروهای ارتش ترکیه در مناطق مورد مناقشه در قالب قرارداد آتش‌بس، نشانه‌های اغراض شومی است که در سایه‌ی ضعف و سستی دستگاه دیپلماسی کشورمان، برای استقرار یک تهدید دائمی -چه در حوزه‌ی امنیتی و نظامی و چه در حوزه‌ی اقتصاد ترانزیتی- در همسایگی شمال کشورمان، اتفاق افتاده است.
حضور ترکیه در لیبی را باید یکی دیگر از بلندپرواز‌ی‌های اردوغان، به حساب آورد که بنابر مطلب منتشرشده در روزنامه‌ی ینی شفق -نزدیک به دولت ترکیه- در ژانویه ۲۰۱۸، این اقدام را در راستای بازگشت ترکیه به سرزمین عثمانی دانسته و اعلام کرد که نیروهای نظامی این کشور در بیش از ده کشور منطقه، حضور دارند! این موضوع البته با توجه به سخنان اردوغان، پس از پیروزی در انتخابات ۲۰۱۲ خیلی جای تعجب ندارد. اردوغان آن روز گفته بود ترکیه‌ی آینده، بزرگتر از ترکیه‌ی فعلی است. شاید شما این را بدانید؛ یعنی ما در ۷۸۰ هزارکیلومتر مربع نمی‌گنجیم و هم اکنون مرزهای فیزیکی و مرزهای معنوی [منظورنژادی] ما باهم متفاوت هستند. برادران ما درموصل، کرکوک، حسکه، حلب، حمص، مصراته، اسکوپیه، کریمه و قفقاز، ممکن است خارج از مرزهای ما باشند، اما آنها در مرزهای معنوی و احساسی ما می‌باشند. ما درمقابل کسانی که می‌خواهند ملت ما را و تاریخ ما را به ۹۰ سال [یعنی دوران بعد از فروپاشی عثمانی] محدود کنند، خواهیم ایستاد. ما همه‌ی کارهای لازم را انجام خواهیم داد. کتابهای درسی  مدارس را بازبینی خواهیم کرد، از دبستان شروع می کنیم![3]
به تمام این موارد، اضافه کنید همدستی و همراهی ترکیه با سیاست‌ها و منافع رژیم صهیونیستی در منطقه را که هم در سوریه و هم در مناقشه‌ی قره‌باغ، در زمین اسرائیل و به نفع این دولت جعلی، بازی و نقش یک بازوی مزدور را برای صهیونیست‌ها ایفا کرده است، اگر چه در ظاهر، مواضع تند و تیزی علیه آنها می‌گیرد.
با این توصیف، تردیدی در این نکته نیست که نیت شوم اردوغان در دست‌اندازی و تجاوز به خاک و منافع دیگران، موضوعی است که تا کنون، بارها -هم  در مقام بیان و هم در مقام عمل- اتفاق افتاده است. برگردیم به سوالی که در سطور بالا مطرح شد؛ آیا واقعاً اردوغان از روی اشتباه، نسبت به چنین اقدامی، مبادرت ورزید و به معنای شعری که خواند، آگاهی نداشت؟! با توضیحات مستندی که داده شد باید به صراحت بیان نمود که نسبت‌دادنِ اقدام موهن اردوغان در باکو به سوءنیت و مقاصد شوم او را نمی‌توان و نباید بدبینانه تلقی کرد.

پی‌نوشت:
[1] اردوغان از حساسیت شعری که خواند بی‌خبر بود!
[2] نقشه اردوغان برای فرار از شکست در سوریه چیست؟
[3] پانورامای هژمونی منطقه‌ای ترکیه