آینده‌ای که امام‌خمینی(ره) از آمریکای امروز براساس کاپیتولاسیون پیش‌بینی کرده بود

مبارزه‌ و حمله‌ی شدید حضرت امام خمینی(ره) با لایحه‌ آمریکایی‌ کاپیتولاسیون‌، موجب‌ عصبانیت‌ آمریکا و شاه در داخل کشور گردید و موجب تبعید امام‌(ره) شد، اما اثری‌ با شکوه‌ در تاریخ‌ ایران‌ و جهان‌ برجای‌ گذاشت‌ و سرانجام‌ زمینه‌های‌ نهضت‌اسلامی‌ را فراهم‌ ساخت. امام خمینی(ره) که از اثرات زیان‌بار حضور انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها و ماموران رژیم صهیونیستی در داخل کشور آگاه بود، با تصویب این لایحه در مجلس، اظهار تاسف و مخالفت کردند و در تاریخ 4 آبان 1343 مصادف با میلاد حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در مخالفت با این لایحه به ایراد سخن پرداختند. امام(ره) سخنان خود را پس از نام خدا با آیه استرجاع (انا لله و انا الیه راجعون) شروع کردند، که نشان دهنده مصیبت بزرگی بود که بر اسلام و مسلمین وارد آمده است.
«کاپیتولاسیون‌ در مفهوم‌ حقوقی‌ آن‌ شامل‌ قراردادهایی‌ است‌ که‌ به‌ موجب‌ آن‌ اتباع‌ کشوری‌ در قلمرو دولتی‌ دیگر مشمول‌ قوانین‌ کشور خویش‌ باشند و از حق‌ دادرسی‌ کنسولی‌ برخوردار گردند.» [1] اما لایحه‌ی آمریکایی کاپیتولاسیون چیزی فراتر از مصونیت قضایی کنسولی و مستشاری آمریکا بوده بلکه شامل تمام آمریکایی‌های موجود در کشور ایران می‌شد.
«با توجه‌ به‌ لایحه شماره 8/2291/2157 - 1342/11/25 دولت‌ و ضمایم‌ آن‌ که‌ در تاریخ‌ 1342/11/21 به‌ مجلس‌ سنا تقدیم‌ شد، به‌ دولت‌ ایران‌ اجازه‌ داده‌ می‌شود که‌ رییس‌ و اعضای‌ هیأت‌ مستشاران‌ نظامی‌ ایالات‌ متحده‌ در ایران‌ را که‌ به‌ موجب‌ موافقت‌نامه‌های‌ مربوطه‌ در استخدام‌ دولت‌ شاهنشاهی‌ می‌باشند از مصونیت‌ها و معافیت‌هایی‌ که‌ کارمندان‌ اداری‌ و فنی‌ موصوف‌ در بند «د» و ماده اول‌ قرارداد وین‌ که‌ در تاریخ‌ هیجدهم‌ آوریل‌ 1961 مطابق‌ بیست‌ و نهم‌ فروردین‌ ماه‌ 1340 به‌ امضا رسیده، را شامل‌ می‌شوند، برخوردار نماید.» [2]
ازجمله انگیزه‌های آمریکایی‌ها از تصویب این لایحه را می‌توان به این موارد اشاره داشت:
1ـ حس نژادپرستی و در مقابل تحقیر ملت ایران
2ـ ایجاد انگیزه در مستشاران، کارشناسان، کارمندان‌ فنی‌ و اداری‌ و دیگر اتباع‌ امریکا برای زندگی در ایران
3ـ ایجاد حس برتری نسبت به رقیبان انگلیسی و روسی خود در ایران
4ـ واداشتن‌ مقامات‌ ایران‌ به‌ نگهبانی‌ از اتباع‌ امریکا، اماکن‌ و اموال‌ آنان‌
اما امام خمینی(ره) با اطلاع از این لایحه و دست‌های پشت پرده‌ی آن در سخنرانی خود در تاریخ 4 آبان 1343 فریاد کشیدند:
«آقا، من اعلام خطر می‌کنم! ای ارتش ایران، من اعلام خطر می‌کنم! ای سیاسیون ایران، من اعلام خطر می‌کنم! ای بازرگانان ایران، من اعلام خطر می‌کنم! ای علمای ایران، ای مراجع اسلام، من اعلام خطر می‌کنم! ای فضلا، ای طلاب، ای مراجع، ای آقایان، ای نجف، ای قم، ای مشهد، ای تهران، ای شیراز، من اعلام خطر می‌کنم!... اگر مملکت ما اشغال امریکایی است پس بگویید!... تمام گرفتاری ما از این امریکاست! تمام گرفتاری ما از این اسرائیل است! اسرائیل هم از امریکاست.» [3]
اما نکته‌ی مهم در این است که امام خمینی(ره) علاوه بر خیانت پهلوی نسبت به تصویب این قانون در مجلس، چه آینده‌ای از آمریکا را در ایران پیش‌بینی می‌کردند که به مخالفت با این لایحه پرداختند:
1ـ تحقیر ایران و ایرانی
حضرت امام(ره) در سخنانشان اشاره می‌فرمایند که با تصویب کاپیتولاسیون، بصورت نامتعارف و غیرمعمول در عرف بین‌الملل، ارزش یک سگ آمریکایی از شاه و مرجع تقلید ایران بالاتر می‌شود. «ملت ايران را از سگ‌هاى امريكا پست تر كردند. اگر چنانچه كسى سگ امريكايى را زير بگيرد، بازخواست از او مى‏‌كنند؛ لكن، اگر شاه ايران يك سگ امريكايى را زير بگيرد بازخواست مى‏كنند؛ و اگر چنانچه يك آشپز امريكايى شاه ايران را زير بگيرد، مرجع ايران را زير بگيرد، بزرگتر مقام را زير بگيرد، هيچ كس حق تعرض ندارد!» [2] امروز شاهدیم که دولت آمریکا در عراق و افغانستان دست به هر جنایتی می‌زند و آنکه محکوم است مردم و دولت این کشورها می‌باشند و در عوض اگر اتفاقی برای یکی از مستشاران و آمریکایی‌های در این کشورها بیفتد، آمریکا حق نظامی و عملی برای خود قائل است که پاسخ دهد و به کسی پاسخگو نباشد، همانگونه که در چند وقت گذشته شاهد بودیم که با حمله‌ی آمریکایی‌ها به مواضع حشدالشعبی، جندین تن از نیروهای این کشور کشته شدند و هیچ‌گونه مشکلی نیز برای این نیروها در عراق پیش نیامد!
2ـ مستعمره شدن ایران
امروز شاهدیم که غرب با انگیزه‌های مختلف سعی در القای سبک زندگی غربی به کشورهای مختلف است و از این طریق جامعه هدف را برای پذیرش تفکرات خود و نفوذ آماده میکند. اگر امام خمینی(ره) با لایحه‌ی کاپیتولاسیون در آن روز مخالفت نمی‌کردند، امروز شاهد قوانین مصوب گوناگونی به نفع آمریکایی‌ها در مجلس بودیم، که مصداق بارز آن همان گاو شیرده شدن برای آمریکا است. مانند: سرمایه‌گذاری در آمریکا و قبضه کردن بازار ایران و همچنین مصرف‌گرایی افسارگیسخته این کشورها بجای تولید است که مصداق بارز آن را می‌توان در کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس خصوصا عربستان مشاهده کرد.
امام خمینی(ره) در این مورد می‌فرمایند:
«دولت با كمال وقاحت از اين امر ننگين [كاپيتولاسيون] طرفدارى كرد! چرا؟ براى اينكه مى‏‌خواستند وام بگيرند از امريكا! امريكا گفت: اين كار بايد بشود- لا بد اين جور است- بعد از سه- چهار روز، يك وام دويست ميليون، دويست ميليون دلارى، تقاضا كردند. دولت تصويب كرد دويست ميليون دلار در عرض پنج سال به دولت ايران بدهند و در عرض ده سال سيصد ميليون بگيرند!... مع ذلك، ايران خودش را فروخت براى اين دلارها! ايرانْ استقلال ما را فروخت؛ ما را جزء دوَل مستعمره حساب كرد؛ ملت مسْلم ايران را پست تر از وحشی‌ها در دنيا معرفى كرد، در ازاى وام دويست ميليون كه سيصد ميليون دلار پس بدهند! ما با اين مصيبت چه بكنيم؟» [5]
3ـ آزادی بی‌حد و حصر و جنایات نیروهای آمریکایی در ایران
امروز شاهد جنایات نیروهای آمریکایی در کره‌ی جنوبی هستیم. عدم کنترل نیروهای نظامی توسط خود کره‌ای‌ها، استقلال کره‌ای‌ها را زیرسوال برده است. بعد از جنگ جهانی دوم و بعد از اینکه کره از اشغال ژاپن خارج شد، تصور مردم این بود که آمریکایی‌ها آمده‌اند آزادی را برای آنها به ارمغان بیاورند و آنها را از ظلم ژاپنی‌ها رها کنند، اما برعکس، امروز شاهدیم که مردم کره سعی در خروج نیروهای نظامی آمریکا به دلیل تخلفات و تجاوزات آنها دارند، اما قادر به این‌کار نیستند و به همین دلیل طی سال‌های گذشته توافقات زیادی برای تغییر شرایط، صورت گرفته است که هیچ‌کدام از آنها اجرایی نشده است. «گزارش‌های رسمی حاکی از این است که ارمغان ورود نظامیان آمریکایی به کره‌ جنوبی بیش از یک‌میلیون برده جنسی بوده است» [6] در دهه 1980 و 1990 میلادی تجاوز، خشونت و قتل زنان کره‌ای به دست سربازان آمریکایی به‌شدت شایع شد. البته این رویه را در کشورهای دیگری مانند ژاپن هم شاهد هستیم. لذا اگر آن روز حضرت امام خمینی(ره) با لایحه‌ی کاپیتولاسیونی که به تصویب رسید، مخالفت نمی‌کردند امروز باید شاهد این جنایات در ایران بودیم.

پی‌نوشت:
1). روحانی، سیدحمید، بازخوانی پرونده کاپیتولاسیون، مجله زمانه، 1381، شماره.
2). همان.
3). صحیفه‌ی امام خمینی، 1378، ج1: ص418.
4). همان، ج1: ص416.
5). همان.
6). خبرگزاری تسنیم (https://w57.ir/JFd)