تسخیر لانه‌ی جاسوسی خط بطلان بر فرعونیت آمریکا در ایران

در آغازین سالهای انقلاب اسلامی که با تحولات و کشمکش‌های مختلف سیاسی و بین المللی همراه بوده است یکی از رویدادهایی که در تغییرات هندسه قدرت جهانی و نوع نگاه انقلاب در عرصه‌ی سیاسی جهان، تاثیرگذاری حیاتی و بنیادین داشت، تسخیر سفارت آمریکا در ایران توسط "دانشجویان خط امام" بوده است که بعدها به تسخیر لانه جاسوسی باتوجه به اسناد کشف شده در این سفارتخانه مشهور شد. این حرکت دانشجویان خط امام، منشاء دگرگونی‌های بسیاری در حوزه‌های هنجاری، سیاسی و روابط بین‌الملل شده است. این حرکت دانشجویان خط امام، زمینه‌ساز افول هژمونی و بزرگی سیاسی آمریکا در جهان شد، البته بعدها و حتی در چند روز گذشته توسط برخی از برنامه‌ریزان و عوامل اصلی و محرکان این حرکت با حاشیه‌هایی همراه گردید. به تعبیری می‌توان گفت که بعضی از عوامل اصلی با توجه به تغییرات رویکردی و تفکری که تمایل به غرب پیدا کردند، این حرکت را ناپسند به نوعی نادرست قلمداد کردند و حتی با مغالطاتی بیان می‌دارند:همانطوری که برای اسرائیل در کشور سفارتخانه نداریم، باید امریکاییها را نیز از کشور اخراج و سفارتخانه‌ی آنها را تعطیل می‌کردیم.
نکته‌ی مهم برای تحلیل‌های تاریخی این است که خودمان را در زمان واقعه قرار داده و آن را از زوایای مختلف مورد تحلیل قرار دهیم.
1ـ درحالی که کمتر از یک سال از عمر انقلاب اسلامی در ایران می‌گذشت و همراه با اوج احساسات مبارزه با امپریالیستی آمریکا در مردم موج می‌زد.
2ـ بعد از انقلاب و دوره‌گردی شاه در کشورهای مختلف، فضای سیاسی نگران و ملتهب از سفر شاه به آمریکا است.
3ـ اتفاق سفر شاه به امریکا در ذهنیت مردم و در تحلیل‌های سیاسی می‌تواند مشابهتی با 28 مرداد سال 32 داشته باشد. نکند دوباره واقعه 28 مرداد تکرار شود.
4ـ گارد جاویدان به عنوان متعهدترین بخش ارتش به شخص شاه بعد از انقلاب در مرز ترکیه جمع شده و آمادگی داشتند تا در صورت به وجود آمدن شرایط مناسب به ایران حمله کنند و مانند روز ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ جو داخل را به نفع شاه تغییر دهند. چه بسا می‎‌توانستند با دخالت امریکا وضعیت را برای ورود دوباره شاه فراهم کنند.
5ـ مشی دولت بازرگان خیلی با فکر انقلابی، همخوانی نداشت و اگرچه بعد تسخیر لانه جاسوسی، اسنادی به‌دست آمد که نشان از تعاملات و روابط مخفیانه بعضی از کابینه بازرگان با سفارت آمریکا در قبل از انقلاب بوده است. [1]
6ـ دقیقا دو روز قبل از تسخیر سفارت، دیدار آقای بازرگان و دکتر یزدی با برژینسکی (مشاور امنیت ملی جیمی‌کارتر رئیس جمهور آمریکا) در الجزایر اتفاق می‌افتد که حتی نارضایتی حضرت امام(ره) را به دنبال داشته است.
این موضوعات در کنار یکدیگر دست به دست هم داد تا دانشجویان دانشگاه‌های مختلف تصمیم بر حمله به سفارت آمریکا بگیرند اما دانشجویان با توجه به مشی دولت می‌دانستند که این حرکت را نمی‌توان براساس هماهنگی با دولت انجام داد. چون بنابر اظهارات آقای هاشمی نوع نگاه نهضت ملی به این صورت بوده است که در مسائل سیاسی فقط باید احزاب شرکت کنند.
  نهضت آزادی یک تز سه بعدی قائل بود. می‌گفت مبارزه سه بعد «ایدئولوژیک، سیاسی و نظامی» دارد. کسی که می‌خواهد در بعد ایدئولوژی کار کند، پایه‌اش این انجمن‌های اسلامی است در داخل و خارج کشور و کسی که می‌خواهد در بعد سیاسی کار کند حزب سیاسی، نهضت آزادی است، بیایند عضو نهضت شوند و کسی که می‌خواهد در بعد نظامی کار کند، عضو مجاهدین خلق شود؛ چون ابتدا مجاهدین خلق از گروه‌های چریکی مسلمان بودند. [2]
لذا دانشجویان دنبال یک عمل غافلگیرانه بودند به همین دلیل 13 آبان را انتخاب کردند که روز دانش آموز بود و دانش آموزان به سمت دانشگاه تهران راهپیمایی می‌کردند. ازجمله یکی از مسیرها، از ابتدای خیابان بهار یا شریعتی به سمت سفارت آمریکا و بعد دانشگاه تهران بود و تصمیم به این عمل شجاعانه گرفتند که از نظر امام(ره) انقلاب دوم بعد از انقلاب اسلامی بوده است.
البته باید گفت آثار و پیامدهای این عمل دانشجویان هیچ وقت نمی‌توانست با اخراج و بستن سفارت ایجاد گردد. از جمله آثار تسخیر لانه جاسوسی توسط  دانشجویان به این موارد اشاره داشت:
ـ در حال حاضر همه به این باور رسیده‌اند که بسیاری از سفارتخانه‌های آمریکا در دنیا تنها یک محل جاسوسی است اما شهامت و جرأت مقابله با آن را ندارند اما ایران اسلامی در سال‌های قبل، این امر را توسط دانشجویان به اثبات رساند.
ـ آشکار شدن باطن سفارت خانه‌ی آمریکا. سفارت خانه‌ی آمریکا نه تنها محل جاسوسی، بلکه محلی برای انجام کارهای تروریستی توسط CIA در کل منطقه با محوریت و مرکزیت سفارتخانه‌ی در تهران بوده است.
ـ با این حرکت انقلابی توسط دانشجویان، جلوی هرگونه کودتا و توطئه‌ای مانند 28 مرداد گرفته شد.
البته باید خاطر نشان کنیم شاید در آن روز این امر درست و حتی مورد تایید امام خمینی(ره) هم واقع گردید اما امروز با گسترش نفوذ ایران و سیستم اطلاعاتی کشور و همچنین استحکام و نهادینگی نظام اسلامی و عدم حضور فیزیکی دشمن، در موارد مشابه باید از شیوه های قانونی و تبلیغاتی برای حفظ استقلال، منافع و آرمان‌های ایران اسلامی استفاده و از تحمیل هزینه‌های غیرلازم و سوء استفاده دشمنان پرهیز کرد.
و درپایان باید گفت که مقایسه‌ی تسخیر لانه‌ی جاسوسی با بستن سفارت خانه‌ی اسرائیل و عدم بازگشایی آن دو چیز جدا از هم می‌باشد و مقایسه‌ی این دو کشور بایکدیگر قیاس مع الفارق است چون در تفکر انقلاب اسلامی اسرائیل هیچ جایگاه و وجهات در نقشه‌ی بین الملل نداشته و ندارد ولی امریکا اینگونه نبوده و نباید این دو کشور و سفارتخانه‌های آنها مورد مقایسه قرار گیرد و از طرفی آنچه مهم است، پایبندی به تفکرات و آرمانهای انقلابی است که افراد نباید به دلیل مسائل حزبی و سیاسی، نگاه ایدئولوژیک و آرمانی خود را تغییر داده و گذشته‌ای که مورد تایید بزرگان بوده است را زیر سوال ببرند.

پی‌نوشت:
1). مراجعه شود به اسناد لانه جاسوسی، ج3، ص۱۰۶؛ ج3، 235؛ ج3، ص450.
2). باشکاه خبرنگاران جوان در مصاحبه با محمد هاشمی(https://w57.ir/oBh)